Ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης Αποκόρωνα:
Το νερό είναι δημόσιο αγαθό
“Πώς μπορείτε να αγοράσετε ή να πουλάτε
τη δροσιά του αγέρα, το άφρισμα του νερού,
ή τον ουρανό που δεν κατέχουμε;”
Σιάτλ, αρχηγός των Ινδιάνων Σκουάμις
Το σταθερό, ασφαλές και αξιόπιστο νερό έχει άμεσες θετικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, στη διατήρηση της περιβαλλοντικής ισορροπίας, σε όλους τους οικονομικούς τομείς και στην κοινωνική ευημερία (Ana Iglesias, T.U. Madrid).
Τα Ηνωμένα Έθνη προχώρησαν στην έκδοση της απόφασης Α/64/L.63/Rev.1(Ιούλιος 2010), σύμφωνα με την οποία, τόσο η πρόσβαση σε νερό, όσο και σε υπηρεσίες αποχέτευσης, αποτελούν θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Το Σύνταγμα της Ελλάδας κατοχυρώνει το δικαίωμα των πολιτών σε καθαρό περιβάλλον, καθαρούς και επαρκείς φυσικούς πόρους και καθαρό, άφθονο νερό. Στην Οδηγία (WaterFramework Directive 2000/60/EK) τονίζεται ότι «το ύδωρ δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως όλα τα άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της κατάλληλης μεταχείρισης».
Ενώ η πλειοψηφία της κοινωνίας και των επιστημόνων βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος, οι εκφραστές του ακραίου νεοφιλελευθερισμού φέρνουν ξανά την παρωχημένη και αντικοινωνική πρόταση ιδιωτικοποίησης του νερού και των υποδομών του δημιουργώντας την ψευδαίσθηση καμίας εναλλακτικής (Τhere Is No Alternative), παρόλο που είναι γεγονός τις τελευταίες δεκαετίες όπου το νερό έχει ήδη ιδιωτικοποιηθεί, έχουμε αλματώδεις αυξήσεις των τιμών που ουσιαστικά αναιρούν το θεμελιώδες αυτό δικαίωμα, πολλές φορές πτώση της ποιότητας του νερού, ενώ υπάρχαν ακόμα περιπτώσεις όπου απαγορευέται στους πολίτες ακόμη και να μαζέψουν νερό της βροχής. Σε αυτό συμβάλουν και οι εκάστοτε κυβερνήσεις αλλά και οι θεσμοί της τοπικής αυτοδιοίκησης, με την εγκατάλειψη της διαχείρισης του νερού τόσο σε τεχνολογικό επίπεδο, όσο και ως προς τη διαφύλαξη του κοινωνικού (νερό για όλους) και περιβαλλοντικού χαρακτήρα.
Τα κινήματα υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα του νερού, που αναδύθηκαν παγκοσμίως (πχ. Βολιβία,Γκρενόμπλ, Βερολίνο) και στη χώρα μας (πχ. SOSτε το Νερό στη Θεσσαλονίκη – Σταγιάτες) είναι μια σημαντική κληρονομιά για τον “πόλεμο του νερού” που είναι πάντα επίκαιρος.
Αποκόρωνας
Στην Ελλάδα η άρδευση αποτελεί το 86% της χρήσης νερού, ενώ η ύδρευση μόλις το 10%.(Κανακούδης 2015). Φαντάζει λοιπόν απαράδεκτο στην περιοχή του Αποκόρωνα, μια εταιρεία «λαϊκής βάσης» με υψηλή κερδοφορία από το νερό, να βραβεύεται παγκόσμια για τη ποιότητα του, να προμηθεύει με νερό την Ελλάδα και πολλές χώρες του εξωτερικού και παράλληλα πολλά χωριά που υδροδοτούνται από την ίδια περιοχή να αναγκάζονται να πίνουν εμφιαλωμένο νερό, αυξάνοντας έτσι τα έξοδα ανά νοικοκυριό, ρυπαίνοντας το περιβάλλον και απαξιώνοντας την ίδια τους τη ζωή.
Με βάση τις μελέτες που έχουν εκπονηθεί τα ελάχιστα που μπορούμε να εντοπίσουμε και στην περιοχή μας, από καταγγελίες κατοίκων, εκθέσεις του ΟΑΚ και της Διεύθυνσης Υδάτων της Περιφέρειας Κρήτης, που βάζουν σε κίνδυνο το ποιοτικό πόσιμο νερό, είναι:
- επικίνδυνα συστατικά που φτάνουν στον υδροφόρο ορίζοντα εξαιτίας αγροτικών και κτηνοτροφικών χρήσεων (λιπάσματα, απόβλητα ελαιοτριβείων, κολοβακτηρίδια κ.τ.λ.)
- μη ύπαρξη αποχετεύσεων , τουλάχιστον στην περιοχή των πηγών
- προστασία και συντήρηση των ποταμών και των πηγών από σκουπίδια και μπάζα
- ανεπαρκής μελέτη λειτουργίας, ακαθάριστες και κακοσυντηρημένες δεξαμενές
- σε πολλές περιοχές πεπαλαιωμένο δίκτυο, σωλήνες από αμίαντο, μεγάλες απώλειες νερού και κατά συνέπεια και ενέργειας
- υφάλμυρο νερό στο δίκτυο
Απαιτείται και στον Αποκόρωνα η διεκδίκηση και οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού και διαφανή δημόσιου φορέα παροχής νερού, με κοινωνικό προσανατολισμό, με δικαίωμα πρόσβασης και από πιο αδύναμους οικονομικά, με βιωσιμότητα με περιβαλλοντικούς όρους, με καλές εργασιακές σχέσεις και με ανάπτυξη υψηλής τεχνογνωσίας.
Ταυτόχρονα όμως το νερό είναι υπόθεση όλων μας και το πρόσφατο παράδειγμα των Σταγιατών εκτός από την αντίσταση τους στη μεταφορά πόρων από τη φύση προς τους «επενδυτές», της διεκδίκησης για καλή ποιότητα νερού, τον κοινωνικό προσανατολισμό και την βιωσιμότητα με περιβαλλοντικούς όρους, αποδεικνύει ότι δεν μας αρκεί απλά η κρατική διαχείριση, όταν επιζητούμε το καλύτερο αποτέλεσμα για τις ζωές μας.
Μπορούν να αξιοποιηθούν εργαλεία άμεσης δημοκρατίας προκειμένου να το πετύχουμε όπως οι λαϊκές συνελεύσεις σε γειτονιές και σε χωριά. Όταν μια τοπική κοινωνία οικοδομεί μορφές συμμετοχικής διαχείρισης αγαθών, δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς, μπορεί να διεκδικήσει επιτυχημένα και να φέρει αποτελέσματα και ταυτόχρονα εμπλουτίζει το περιεχόμενο της έννοιας του πολίτη στο παρόν αλλά και για τις επόμενες γενιές.
«Τα δικαιώματα δεν ζητιανεύονται. Τα δικαιώματα κατακτιούνται.
Κανείς δεν θα αγωνιστεί για εμάς. Ή θα αγωνιστούμε μαζί για το δίκαιο
ή θα ανεχτούμε την ταπείνωση των κακών κυβερνήσεων».
Συντονιστική για το Νερό και τη Ζωή (Βολιβία)
